Мемлекеттік «Мәдени мұра» бағдарламасы аясында М.О. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің Шымкент отряды 2004 ж. ғылыми әдебиет пен анықтамалық басылымдарда «цидатель» және «қамал» деп аталып жүрген ортағасырлық Шымкенттің тарихи орталығында кең ауқымды қазба жұмыстарына кіріскен еді.
Қараспантөбе қала жұрты Арыс өзені ағысының орта тұсында, өзеннің оңтүстігінде, Оңтүстік Қазақстан облысының Ордабасы ауданына қарасты Қараспан ауылының солтүстік-батыс шетінде орналасқан.
Жуантөбе қала жұрты Көлтоған (Мамаевка) поселкесінің солтүстік-шығыс шетінде, Арыс өзенінен оңтүстікке қарай 1,5-2,5 км қашықтықта орналасқан (1 фото).
Қазақстан – шығысынан батысына қарай 4 мың шаршы км, ал оңтүстігінен солтүстігіне қарай 2 мың шаршы км кең алқапты алып жатқан табиғи ландшафты сан алуан болып келетін байтақ ел.
Өткен 2004 ж. қазба жұмыстарының негізгі мақсаты – қоныстың шығыс бөлігінде қазба жұмыстарын жүргізу арқылы жарда тұрған қабырғалардың тастан қаланған құрылысын анықтау1.
С.П. Толстов жетекшілік еткен Хорезм археологиялық және этнографиялық экспедициясы Сырдария, Жаңадария және Іңкәрдария өзендерінің орта ағысында онға жуық тұрақтар: қола дәуірінің молалары, ерте темір дәуірлерінің қалалары мен қорғандары және де орта ғасырлық елді-мекендер мен жеке үйлерді ашты.
Талдысай ауылы Жезқазған – Ұлытау автомобиль жолының 77-ші шақырымында орналасқан.
Соңғы жылдары Қазақстанның қола дәуір ескерткіштеріне қазба және зертханалық зерттеулер бойынша жаңа өзекті мәселелер қатары пайда болды.
«Мәдени мұра» бағдарламасы аясында 2004 ж. Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясының «қорған зерттеу» тобы Айбас дарасы қорымы мен оның айналасына археологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізді.
Ә.Х. Марғұлан атындағы археология Институтына қарасты Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясының құрамында 2001 ж. бастап, тас ғасырын зерттейтін топ жұмыс істеуде. 4 жылдық зерттеу жұмыстары барысында бірнеше тас дәуірінің ескерткіштері ашылды.
Почтаңызға құпия сөзді қалпына келтіруге арналған сілтеме жіберіледі.
